Làm sao tôi có thể biết rằng một người đàn bà đã rơi vào yêu trong thực tại, không phải là chơi trò chơi?
Điều này là khó! Chẳng ai đã bao giờ có khả năng biết điều đó – vì, thực ra, yêu là trò chơi. Đó là thực tại của nó! Cho nên nếu bạn chờ đợi và quan sát và suy nghĩ và phân tích liệu người đàn bà này, người đang trong yêu với bạn, là chỉ đang chơi trò chơi hay là yêu thực, bạn sẽ không bao giờ có khả năng yêu bất kì người đàn bà nào – vì yêu là trò chơi, trò chơi tối cao nhất.
Không cần hỏi về nó có là thực không – chơi trò chơi đó đi! đó là thực tại của nó. Và nếu bạn là người tìm kiếm thực tại quá nhiều, thế thì yêu không dành cho bạn. Nó là mơ! Nó là chuyện hoang tưởng – nó là hư cấu, nó là lãng mạn, nó là thơ ca. Nếu bạn là người tìm kiếm thực tại quá nhiều, bị ám ảnh bởi thực tại, thế thì yêu không dành cho bạn – thế thì thiền đi.
Và tôi biết người hỏi không thuộc kiểu đó – câu hỏi này là từ Krishna Gautam. Không thiền nào là có thể, ít nhất trong kiếp này! Anh ấy có nhiều nghiệp phải hoàn thành với đàn bà. Cho nên anh ta liên tục nghĩ về thiền và liên tục đi với đàn bà này hay khác. Bây giờ những người đàn bà mà anh ta đi cùng, họ cũng tới tôi và họ nói, “Anh ấy có thực trong yêu với chúng tôi không?” Phải làm gì? Và ở đây anh ấy tới với câu hỏi này!
Nhưng vấn đề này tới với mọi người lúc này lúc khác – vì không có cách nào để phán xét. Chúng ta là những người xa lạ thế – chúng ta là người lạ, và gặp gỡ của chúng ta chỉ là ngẫu nhiên. Chỉ trên đường đột nhiên chúng ta đã bắt gặp lẫn nhau, không biết chúng ta là ai, không biết người kia là ai. Hai người lạ gặp nhau trên đường, cảm thấy một mình, cầm tay nhau – và tưởng họ trong yêu. Họ đang trong việc cần người khác, chắc chắn, nhưng làm sao chắc chắn được rằng có yêu?
Tôi đã đọc một chuyện đùa hay; lắng nghe nó cho cẩn thận vào:
Một người đàn bà tới một thị trấn trung tây nhỏ muộn trong đêm, chỉ thấy không còn một khách sạn nào còn chỗ. “Tôi rất lấy làm tiếc,” nhân viên đứng quầy nói, “nhưng phòng cuối cùng chúng tôi có vừa mới được một người Italy lấy rồi.”
“Nó là số mấy?” người đàn bà nói trong thất vọng.”Có thể tôi thương lượng được để làm cái gì đó với ông ta.”
Nhân viên nói cho cô ấy số phòng và người đàn bà đi lên gõ cửa. Người Italy để cô ấy vào.
“Này, thưa ông,” cô ấy nói, “Tôi không biết ông và ông không biết tôi, nhưng tôi cần chỗ nào đó để ngủ tới mức liều lĩnh. Tôi sẽ không làm phiền gì, tôi hứa, nếu ông để tôi dùng chiếc tràng kỉ nhỏ kia ở góc kia.”
Người Italy nghĩ một phút và thế rồi nói, “Thôi được.” Người đàn bà thu mình trên chiếc tràng kỉ và người Italy trở lại giường. Nhưng tràng kỉ rất không thoải mái và sau vài phút người đàn bà nhón chân đi qua giường và gõ vào cánh tay người Italy. “Này ông,” cô ấy nói, “Tôi không biết ông và ông không biết tôi, nhưng cái tràng kỉ đó thì không thể nào mà ngủ được. Tôi có thể ngủ ở đây, ở cạnh giường này không?”
“Thôi được,” người Italy nói, “dùng cạnh giường đó đi.”
Người đàn bà nằm lên giường, nhưng sau vài phút cô ấy cảm thấy rất lạnh. Lần nữa cô ấy gõ và người Italy.
“Này ông,” cô ấy nói, “tôi không biết ông và ông không biết tôi, nhưng trời rất lạnh ở đây. Tôi có thể vào cùng chăn với ông không.”
“Thôi được,” người Italy nói, “vào chăn đi.”
Người đàn bà rúc vào chăn, nhưng sự gần gũi thân thể nam làm khuấy động cô ấy và cô ấy bắt đầu cảm thấy chút ít hứng tình. Lần nữa cô ấy gõ vào người Italy.
“Này ông,” cô ấy nói, “tôi không biết ông và ông không biết tôi, nhưng liệu chúng ta làm bữa tiệc nhỏ thì sao nhỉ?”
Cáu tiết, người Italy ngồi phắt dậy trên giường.”Này cô,” ông ta la lên, “Tôi không biết cô và cô không biết tôi. Vào giữa đêm, chúng ta sẽ mời ai dự tiệc?”
Nhưng đây là cách nó diễn ra: Bạn không biết tôi, tôi không biết bạn – nó chỉ là ngẫu nhiên. Nhu cầu có đó. Mọi người cảm thấy đơn độc; họ cần ai đó rót đầy sự đơn độc của họ. Họ gọi nó là yêu. Họ biểu lộ yêu vì đó là cách duy nhất để móc vào người khác. Người khác cũng gọi nó là yêu vì đó là cách duy nhất để móc vào bạn. Nhưng ai biết liệu có yêu hay không? Thực ra, yêu chỉ là trò chơi. Vâng, có khả năng của yêu thực, nhưng điều đó xảy ra chỉ khi bạn không cần bất kì người nào – điều đó là khó khăn.
Nó là trên cùng đường như ngân hàng vận hành. Nếu bạn đi tới ngân hàng và bạn cần tiền, họ sẽ không cho bạn đồng nào. Nếu bạn không cần tiền, bạn có đủ, họ sẽ tới bạn và họ bao giờ cũng sẵn sàng cho bạn. Khi bạn không cần, họ sẵn sàng cho bạn; khi bạn cần, họ không sẵn sàng cho bạn.
Khi bạn không cần người khác chút nào, khi bạn là đủ toàn bộ cho bản thân bạn, khi bạn có thể một mình và cực kì hạnh phúc và cực lạc, thế thì yêu là có thể. Nhưng thế nữa bạn không thể chắc chắn được liệu yêu của người kia có là thực hay không – bạn có thể chắc chắn về duy nhất một điều: liệu yêu của bạn là thực hay không. Làm sao bạn có thể chắc chắn được về người khác? Nhưng thế thì không có nhu cầu.
Lo âu liên tục này – liệu yêu của người khác có là thực hay không – đơn giản chỉ ra một điều: rằng yêu của bạn là không thực. Bằng không, ai bận tâm? Tại sao lo nghĩ về nó? Tận hưởng nó đi trong khi nó đang kéo dài! Ở cùng nhau trong khi bạn có thể cùng nhau! Nó là hư cấu, nhưng bạn cần hư cấu.
Nietzsche thường nói rằng con người là tới mức người đó không thể sống được mà không có dối trá, người đó không thể sống được với chân lí. Chân lí sẽ là quá nhiều không thể dung thứ được, chịu được. Bạn cần dối trá. Dối trá, theo cách tinh tế, bôi trơn cho hệ thống của bạn; chúng là chất bôi trơn. Hừm? Bạn thấy người đàn bà, bạn nói, “Đẹp làm sao! Tôi chưa bao giờ bắt gặp người đẹp thế.” Đây chỉ là dối trá bôi trơn – bạn biết điều đó!
Bạn đã nói cùng điều này cho những người đàn bà khác trước đây, và bạn biết bạn sẽ nói cùng điều này lần nữa cho đàn bà khác trong tương lai. Và đàn bà cũng nói rằng bạn là người duy nhất mà đã từng hấp dẫn cô ấy. Đây là dối trá. Đằng sau những dối trá này chẳng có gì ngoài nhu cầu. Bạn muốn người đàn bà cùng với bạn để lấp đầy lỗ hổng bên trong của bạn; bạn muốn tọng đầy trống rỗng bên trong đó bằng sự hiện diện của cô ấy. Cô ấy cũng muốn thế. Cả hai bạn đang cố dùng nhau như phương tiện.
Đó là lí do tại sao những người yêu, cái gọi là người yêu, bao giờ cũng trong xung đột – vì không ai muốn bị dùng, vì khi bạn dùng một người, người này trở thành thứ đồ, bạn đã thu người đó thành món hàng. Và mọi đàn bà đều cảm thấy, sau khi làm tình với đàn ông, chút ít buồn, bị lừa, bị dối, vì người đàn ông quay người và đi vào giấc ngủ – được kết thúc là được kết thúc!
Nhiều đàn bà đã nói với tôi rằng họ khóc và than vãn sau khi người đàn ông, người đàn ông của họ, đã làm tình với họ – vì sau yêu anh ta không còn quan tâm. Mối quan tâm của anh ta chỉ dành cho nhu cầu đặc biệt; thế rồi anh ta quay người và đi vào giấc ngủ. Và anh ta thậm chí không bận tâm về cái gì đã xảy ra cho người đàn bà. Và đàn ông cũng cảm thấy bị lừa. Họ, dần dần, bắt đầu nghi ngờ rằng người đàn bà yêu họ vì cái gì đó khác – vì tiền, quyền, an ninh. Mối quan tâm có thể là kinh tế – nhưng nó không là yêu.
Nhưng điều đó là đúng. Đây là cách nó có thể vậy; duy nhất đây là cách nó có thể vậy! Cách bạn đang vậy, sống gần như ngủ, đi trong trạng thái ngẩn ngơ, như người mộng du, đây là cách duy nhất nó có thể. Nhưng đừng lo nghĩ về điều đó, liệu người đàn bà có thực yêu bạn hay không. Trong khi bạn ngủ, bạn sẽ cần yêu của ai đó – cho dù nó là giả, bạn sẽ cần nó. Tận hưởng nó đi! Đừng tạo ra lo âu. Và cố gắng trở nên ngày một thức tỉnh hơn.
Một ngày nào đó khi bạn thực sự thức tỉnh bạn sẽ có khả năng yêu – nhưng thế thì bạn sẽ chỉ chắc chắn về yêu của bạn thôi. Nhưng điều đó là đủ! Ai bận tâm? Bởi vì ngay bây giờ bạn muốn dùng người khác. Khi bạn thực sự phúc lạc theo cách riêng của bạn, bạn không muốn dùng bất kì ai. Bạn đơn giản muốn chia sẻ. Bạn có nhiều thế, nhiều thế đang tuôn trào, bạn muốn ai đó để chia sẻ nó. Và bạn sẽ cảm thấy cám ơn rằng ai đó đã sẵn sàng nhận. Được kết thúc! Đó là dấu chấm hết.
Ngay bây giờ, bạn lo nghĩ quá nhiều liệu người khác có thực yêu bạn hay không – vì bạn không chắc về yêu riêng của bạn. Một điều. Bạn không chắc về giá trị của bạn. Bạn không thể tin được rằng ai đó có thể thực sự yêu bạn. Bạn không thấy cái gì trong bản thân bạn. Bạn không thể yêu được bản thân bạn – làm sao ai đó khác có thể yêu bạn được? Nó dường như không thực, nó dường như không thể được.
Bạn có yêu bản thân bạn không? Bạn thậm chí đã không hỏi câu hỏi này. Mọi người ghét bản thân họ. Mọi người kết án bản thân họ – họ liên tục kết án; họ liên tục nghĩ rằng họ là rất đáng ghét. Làm sao người khác có thể yêu bạn được? một người đáng ghét thế. Không, không ai có thể thực sự yêu bạn được. Người khác phải đang lừa dối, gian lận; phải có lí do khác nào đó. Cô ấy phải theo đuổi cái gì đó khác; anh ta phải theo đuổi cái gì đó khác.
Đây là điều liên tục xảy ra. Bạn biết về bản thân bạn – yêu dường như ở ngoài vấn đề này. Bạn biết cái đáng ghét, cái vô giá trị – yêu dường như ở ngoài vấn đề này. Và khi người đàn bà nào đó tới và nói cô ấy quí mến bạn, bạn không thể tin cậy được. Khi bạn đi tới người đàn bà và bạn nói bạn yêu quí cô ấy, còn cô ấy ghét bản thân cô ấy, làm sao cô ấy có thể tin bạn được? Chính việc tự ghét đó đang tạo ra lo âu.
Không có cách nào để chắc chắn về người khác – đầu tiên là chắc chắn về bản thân bạn. Và một người là chắc chắn về bản thân mình là chắc chắn về toàn thể thế giới. Tính chắc chắn được đạt tới ở cốt lõi bên trong nhất của bạn trở thành tính chắc chắn về mọi thứ mà bạn làm và mọi thứ xảy ra cho bạn. Được lắng đọng, được định tâm, được tiếp đất, trong bản thân bạn, bạn không bao giờ lo nghĩ về những điều như vậy. Bạn chấp nhận.
Nếu ai đó yêu bạn, bạn chấp nhận điều đó vì bạn yêu bản thân bạn. Bạn hạnh phúc với bản thân bạn; ai đó khác hạnh phúc – tốt! Điều đó không vào trong đầu bạn; nó không làm cho bạn thành bản ngã điên khùng. Bạn đơn giản tận hưởng bản thân bạn; ai đó khác cũng thấy bạn đáng tận hưởng – tốt! Trong khi điều đó còn kéo dài, sống điều hư cấu đẹp nhất có thể được di – nó sẽ không kéo dài mãi mãi. Điều đó nữa tạo ra vấn đề.
Khi tình yêu kết thúc, bạn bắt đầu nghĩ nó là giả – đó là lí do tại sao nó đã đi tới chỗ kết thúc. Không, không cần – không cần đâu. Có thể đã có ý niệm mơ hồ về chân lí trong nó, nhưng cả hai bạn đã không có khả năng giữ và ôm lấy chân lí đó. Các bạn đã giết nó. Nó đã có đó – bạn đã sát hại nó. Bạn đã không có khả năng yêu. Bạn cần yêu, nhưng bạn đã không có khả năng về nó. Cho nên bạn gặp người đàn bà hay người đàn ông; mọi thứ diễn ra rất hay, rất trôi chảy, đẹp một cách tuyệt vời – lúc bắt đầu. Khoảnh khắc bạn đã lắng đọng, mọi sự bắt đầu trở thành chua ra, cay đắng. Bạn càng lắng đọng, xung đột càng nảy sinh. Điều đó giết chết yêu.
Như tôi thấy nó, mọi tình yêu đều có tia sáng trong nó lúc ban đầu, nhưng những người yêu phá huỷ điều đó. Họ nhảy lên tia sáng đó với mọi bóng tối bên trong của họ – lục địa tăm tối, châu Phi lớn bên trong. Họ nhảy lên nó và họ phá huỷ nó. Khi nó bị phá huỷ họ nghĩ nó là giả. Họ đã giết chết nó! Nó không phải là giả – họ là giả. Tia sáng đã là thực, đúng.
Cho nên đừng lo nghĩ về người khác; đừng lo nghĩ liệu yêu là thực hay không. Trong khi nó có đó, tận hưởng nó đi. Cho dù nó là giấc mơ, cũng tốt mà mơ về nó. Và trở nên ngày càng tỉnh táo và nhận biết để cho giấc ngủ bị bỏ đi.
Khi bạn nhận biết, một loại yêu khác toàn bộ sẽ nảy sinh trong tim bạn – cái tuyệt đối thực, chính là một phần của vĩnh hằng. Nhưng cái đó không phải là nhu cầu – nó là sự xa hoa. Và bạn có nhiều nó tới mức bạn khao khát có ai đó để chia sẻ nó.
Hệt như mây khi chúng trĩu nặng nước mưa: chúng muốn trút xuống bất kì chỗ nào, lên bất kì người nào. Và chúng không bận tâm liệu đó là đường đồi chúng đang trút xuống, liệu đó là nền đá chúng đang trút xuống, hay liệu đó là mảnh đất màu mỡ và khao khát chúng – chúng không bận tâm. Chúng liên tục mưa lên đá, lên đất màu, lên mọi người – tốt và xấu, khao khát, không khao khát; được cần, không được cần. Vì vấn đề không phải liệu bây giờ bạn có cần nó không; vấn đề là vì chúng đầy thế chúng phải chia sẻ.
Tôi yêu bạn – không phải bởi vì tôi cần. Tôi yêu bạn đơn giản vì bây giờ tôi có thể làm cái gì khác được? Nó có đó và tôi muốn trút nó lên bạn, và tôi liên tục trút ra – vô điều kiện. Không phải là bạn xứng đáng với nó – đừng bao giờ nghĩ điều đó. Bạn biết và tôi biết rằng bạn không xứng đáng với nó, nhưng đó không phải là vấn đề. Tôi có thể làm gì khác được?
Từ “Sét đánh bất thần”, Ch.4