Kabir nói:
Người đã thấy cả yêu và từ bỏ
Không bao giờ đi xuống chết.
Nhớ, hài hoà cao nhất là giữa yêu và từ bỏ. Nhìn lời kinh có ảnh hưởng sâu xa vô cùng này: yêu và từ bỏ, cùng nhau. Đó là toàn thể giáo huấn của tôi nữa.
Mọi người tới tôi và họ nói, “Nếu thầy đơn giản dạy thiền, điều đó chắc là đủ. Tại sao thầy dạy về yêu nữa? Chúng tôi chưa bao giờ biết tới các thánh nhân nói về yêu. Tại sao thầy nói về yêu? Hay cho dù các thánh nhân nói về yêu, họ không nói về yêu của người bình thường.”
Mới hôm nọ khi tôi nói: “Thượng đế là yêu, và đừng viết yêu với chữ Y hoa,” một người đàn bà đã viết một bức thư phản đối. Cô ấy viết, “Tại sao? Tại sao không viết chữ Y hoa? Tại sao thầy khăng khăng rằng chữ y phải viết thường?” Tôi có thể hiểu được phản đối của cô ấy. Với chữ Y hoa, yêu là cái gì đó thiêng liêng, không phải của con người. Với chữ Y hoa, yêu của bạn bị tuột ra khỏi nó; nó là yêu giữa Krishna và gopis của ông ấy, yêu giữa Thượng đế và người sùng kính của Ngài — không phải là yêu xảy ra giữa bạn và con bạn. Cái đó là yêu với chữ y thường. Vâng, sẽ là tốt nếu tôi nói yêu với chữ Y hoa và nói nó là Thượng đế — “Nhưng yêu thường, yêu của con người, bạn gọi nó là thiêng liêng sao?” Điều đó là khó khăn, điều đó có vẻ như báng bổ — nhưng đó là toàn thể nỗ lực của tôi ở đây.
Không có chữ Y hoa. Ngay cả Thượng đế cũng phải được viết bằng chữ t thường — vì toàn thể sự tồn tại này là thiêng liêng. Toàn thể sự tồn tại… trong chính cái bình thường, cái phi thường hiện diện. Nhìn vào trong chữ y thường: chữ Y hoa hiện diện.
Trong hòn đá cuội bình thường, trong tảng đá bình thường, Ngài hiện diện nhiều như trong viên kim cương Kohinoor. Không có phân biệt với Ngài. Toàn thể sự tồn tại là quí giá với sự hiện diện của Ngài.
Kabir nói:
Người đã thấy cả yêu và từ bỏ…
Rất khó hiểu, cực kì phi logic…. Chúng ta có thể hiểu yêu, nhưng thế thì về từ bỏ thì sao? Chúng ta có thể hiểu từ bỏ, nhưng về yêu thì sao? Chúng dường như là những mâu thuẫn lớn nhất có thể. Khi bạn yêu, làm sao bạn có thể từ bỏ? Và khi bạn từ bỏ, làm sao bạn có thể yêu?
Cố hiểu điều đó đi. Yêu thường là một loại ngủ: bạn trở nên bị gắn bó với đối thể của yêu, bạn bắt đầu cảm thấy ghen, bạn trở nên có tính sở hữu — và tính sở hữu của bạn và ghen của bạn thực sự đầu độc toàn thể yêu. Chúng phá huỷ nó. Yêu bị phá huỷ bởi ghen, sở hữu. Khoảnh khắc bạn cố sở hữu đối thể yêu của bạn, bạn đã phủ nhận yêu, bạn đã phủ nhận rồi. Bạn đã tuyên bố rằng bạn không yêu.
Yêu là có thể chỉ nếu không có sở hữu và không có ghen. Điều đó ngụ ý yêu đã đạt tới từ bỏ. Bạn yêu người này nhưng bạn từ bỏ tính sở hữu; bạn yêu người này nhưng bạn từ bỏ ghen; bạn yêu người này nhưng bạn không muốn làm ra nô lệ từ người này; bạn yêu người này nhưng bạn kính trọng tự do của người này; bạn yêu người này nhưng yêu của bạn không trở thành việc giam hãm. Bạn yêu, và vậy mà bạn vẫn còn không bị gắn bó. Bạn yêu, bạn yêu vô cùng, nhưng dầu vậy bạn không bám víu: điều đó là từ bỏ.
Yêu thế giới, và không bị gắn bó. Ở trong thế giới, nhưng không là của thế giới — đó là điều từ bỏ là gì. Đó là điều tôi gọi là phẩm chất sannyas: sự hài hoà lớn giữa yêu và từ bỏ; sự hài hoà lớn giữa Thượng đế và đấng sáng tạo, và thế giới, cái được sáng tạo; hài hoà lớn giữa thân và hồn, hài hoà lớn, không xung đột; việc biến mất của mọi xung đột.
Nếu yêu của bạn là lớn tới mức nó có thể chứa từ bỏ, chỉ thế thì nó là yêu. Nếu từ bỏ của bạn là lớn tới mức nó có thể chứa yêu, chỉ thế thì nó là từ bỏ. Và người mà có thể yêu và vậy mà vẫn trong từ bỏ, là sự trưởng thành lớn lao nhất, định mệnh. Đó là định mệnh chúng ta đang tìm kiếm. Và chừng nào nó còn chưa được đạt tới, bạn sẽ không bao giờ cảm thấy được hoàn thành. Thượng đế là người yêu và là sannyasin.
Nhìn đi… Ngài yêu thế giới, bằng không thế giới chắc đã không thể hiện hữu. Ngài yêu thế giới… và vậy mà bạn không thể tìm thấy Ngài ở bất kì chỗ nào. Ngài hoàn toàn vắng mặt; từ bỏ của Ngài là hoàn toàn. Ngài yêu thế giới; Ngài liên tục sáng tạo ra nó. Ngài yêu vô cùng, bằng không tại sao Ngài phải sáng tạo? Ngài chăm nom vô cùng, nhưng nó là không bị gắn bó tới mức Ngài không bao giờ bước vào bãi chợ để tuyên bố, “Trông đây, ta là đấng sáng tạo.”
Ngài không có cái tôi. Ngài là đấng sáng tạo không bao giờ cảm thấy, “Ta là đấng sáng tạo.” Từ bỏ của ngài là hoàn toàn, yêu của ngài là hoàn toàn.
Sannyasin sẽ là bản thu nhỏ của Thượng đế: yêu của người đó sẽ là toàn bộ, từ bỏ của người đó cũng là toàn bộ.
Và Kabir nói:
Người đã thấy cả yêu và từ bỏ
Không bao giờ đi xuống chết.
Người đó đi ra ngoài chết; người đó trở thành bất tử. Người đó đã đạt tới nước cam lồ của điều thiêng liêng. Người đó đã đạt tới tiên đan. Vì tiên đan này, các nhà giả kim thuật trên khắp thế giới đã từng tìm và kiếm. Tiên đan này có thể xảy ra trong bạn. Chỉ một tổ hợp được cần, việc tổng hợp lớn: tổng hợp giữa yêu và từ bỏ.
Từ “Con đường của Yêu”, Ch 7.
