Nhà siêu hình nói mà không biết; nhà huyền bí biết, nhưng giữ yên tĩnh. Thầy là im lặng hùng biện. Thầy là tổ hợp hiếm hoi của nhà siêu hình và nhà huyền bí. Thầy là sự tổng hợp lớn giữa nhà siêu hình và nhà huyền bí. Nhà siêu hình biết cách nói, nhưng ông ta không biết nói về cái gì. Nhà huyền bí biết nói về cái gì, nhưng ông ấy không biết cách nói. Nhà huyền bí đầy kinh nghiệm, nhưng câm. Nhà siêu hình không có kinh nghiệm, nhưng ông ta rất giỏi nói. Nhà siêu hình không có giá trị nào, và nhà huyền bí không có cái dụng nào.
Bạn có thể tôn thờ nhà huyền bí, nhưng bạn sẽ không bao giờ có khả năng hiểu ông ấy — vì trao đổi không tồn tại: ông ấy đã phá vỡ chiếc cầu ngôn ngữ. Ông ấy hiện hữu trong chân lí, nhưng ông ấy không thể đem thông điệp tới bạn.
Nhà siêu hình liên tục mang thông điệp nọ tới thông điệp kia, nhưng thông điệp này chỉ là lời nói. Nếu bạn đi sâu vào trong nó, không có nội dung trong nó, nó là không bản chất.
Thầy biết nhiều như có thể được biết, và vậy mà đủ giỏi nói để diễn đạt, để trao đổi.
Các nhà siêu hình đã tồn tại theo con số nghìn, và nhà huyền bí cũng tồn tại như vậy — Thầy là rất hiếm hoi. Kabir là Thầy lớn: ông ấy biết, và ông ấy biết cách truyền đạt nó. Đó là lí do tại sao ông ấy tuyên bố: Kabir tuyên bố bí mật của yêu này. Toàn thể con người của ông ấy là lời tuyên bố. Ông ấy không câm; ông ấy hát cả đời mình, và ông ấy hát những bài ca của chân lí. Bài hát cuối cùng này trong chuỗi bài hát này là cực kì có giá trị. Đi theo tôi rất chậm và cố lĩnh hội, để cho nó trở thành một phần của con người bạn — vì đó là cách duy nhất để hiểu nó.
Sáo của cái vô hạn được chơi không dừng,
và âm thanh của nó là yêu:
khi yêu từ chối mọi giới hạn,
nó đạt tới chân lí.
Hương thơm lan rộng làm sao!
Sáo của cái vô hạn….
Ở phương Đông chúng ta bao giờ cũng biểu tượng hoá sự tồn tại như sáo, trúc hổng trên môi của Thượng đế. Bài ca là của Ngài; sáo không thể hát, sáo chỉ có thể cho phép việc hát, ca sĩ, bài ca, chảy qua nó. Sự tồn tại là lối chuyển; con người cũng vậy. Con người là sáo, chim cũng là sáo, và cây cũng thế, và mặt trời và mặt trăng. Toàn thể sự tồn tại là trúc hổng — Thượng đế chảy qua nó, lọc qua nó, được diễn đạt theo hàng triệu cách.
Khi tôi đang nói với bạn, tôi không nói với bạn đâu; tôi chỉ là trúc hổng. Và khi bạn nghe tôi, bạn không nghe tôi đâu; Ngài đang nghe qua bạn — bạn là trúc hổng. Là người nói hay là người nghe đi; là vũ công hay là thính giả đi — tất cả chúng ta đều là trúc hổng trên môi của cái vô hạn. Bài ca là của Ngài và im lặng cũng vậy.
Một khi bạn hiểu quan niệm này về việc là trúc hổng, bạn đang trên con đường của yêu. Đây là bước thứ nhất.
Sáo của điều vô hạn được chơi không dừng…
Và đây là cái đẹp và mâu thuẫn: rằng cái vô hạn cần chiếc sáo của vô hạn, của hữu hạn. Cái vô hình tướng cần hình tướng để được diễn đạt qua. Thượng đế cần bạn nhiều như bạn cần Ngài. Nhu cầu này không phải là một chiều, bằng không nó chắc không đẹp thế. Nếu chỉ chúng ta cần Thượng đế, thế thì điều đó chắc là trạng thái không cân xứng của mọi sự. Không, có cân bằng chứ: Thượng đế cần cho chúng ta nhiều như chúng ta cần Ngài. Sáo cần ca sĩ, nhưng ca sĩ nữa, cần sáo. Điều đó là đúng — sáo không thể tạo ra bài ca bởi bản thân nó; nhưng bản thân ca sĩ cũng không thể tạo ra được bài ca. Sáo là điều phải có cho Ngài vì Ngài là điều phải có cho sáo.
Đây là quan niệm về tương thuộc: cái toàn thể phụ thuộc vào các bộ phận, các bộ phận phụ thuộc vào cái toàn thể. Bộ phận không là độc lập mà cái toàn thể cũng không là độc lập. Thực ra, chính ý tưởng về độc lập là thần kinh. Chúng ta được nối lẫn nhau. Điều này cho chân giá trị vô cùng.
Một mặt Kabir nói: Là trúc hổng đi. Mặt khác ông ấy nói: Nhớ chân giá trị của ông; không có ông Thượng đế không thể hát bài ca được.
Vâng, không có những con chim tí hon này trên cây phi lao, Thượng đế không thể hát bài ca được. Ngài phụ thuộc và chúng; mọi sáng ngài cần chúng. Ngài không thể nở hoa mà không có hoa hồng; mọi sáng ngài tìm chúng.
Thượng đế và sự tồn tại của Ngài không phải là hai thứ tách rời, nhưng tương thuộc, dựa vào nhau, tìm nhau như hai người yêu. Người yêu sẽ không là toàn bộ nếu người được yêu bị mất, và người được yêu sẽ không là toàn thể nếu người yêu bị mất. Khi họ cùng nhau, khi tính cùng nhau của họ là tới mức họ tan chảy vào nhay, chỉ thế thì cả hai là toàn thể.
Điều này phải được hiểu: bộ phận không bao giờ có thể là một mình cái toàn thể. Nói gì về bộ phận? — ngay cả cái toàn thể cũng không thể là một mình cái toàn thể! Ngài sẽ cần bộ phận; không có bộ phận cái toàn thể sẽ không giầu có thế. Nghĩ mà xem: Thượng đế mà không có sự tồn tại…. Nó sẽ chỉ là trống rỗng, đất hoang. Nghĩ về Thượng đế mà không có cây và không có sông và không có đại dương; nghĩ về Thượng đế mà không có người và chim và con vật; nghĩ về Thượng đế mà không có mặt trời và mặt trăng và sao… và nó sẽ chỉ là mảnh đất hoang, sa mạc.
Phương Đông nói: Thượng đế được cần nhiều như chúng ta được cần; chúng ta phụ thuộc lẫn nhau, chúng ta là thành viên của nhau, chúng ta là cùng nhau. Biết tính cùng nhau này là biết yêu là gì. Biết sự thống nhất này, sự thống nhất mênh mông này, là biết yêu tất cả là gì.
Khi bạn rơi vào yêu người đàn và hay người đàn ông, bạn đi tới biết cái gì? Yêu là gì? Theo một cách rất tí hon bạn đi tới cảm thấy rằng các bạn là không tách rời. Theo một cách rất, rất nhỏ bé, trên qui mô nhỏ, bạn bắt đầu cảm thấy rằng các bạn được ngụ ý dành cho nhau, rằng người ta không là toàn thể nếu không có người kia, rằng người kia là điều phải có, rằng người kia là một phần của hồn của bạn và con người của bạn, rằng người kia không ở bên ngoài bạn. Bằng cách nào đó người đó ở bên trong bạn, vậy mà ở bên ngoài; và bạn là ở bên trong người kia, và vậy mà ở bên ngoài. Những người yêu xuyên thấu vào nhau. Điều đó không chỉ là biểu tượng dục: việc xuyên thấu có tính tâm linh. Dục chỉ là cái bóng của nó.
Những người yêu xuyên thấu vào nhau: biên giới của họ bị mờ đi, họ trở thành mờ đục, sự xác định của họ trở nên lung lay. Khi sống cùng người đàn bà hay người đàn ông trong nhiều năm, và đột nhiên người đàn bà chết hay người đàn ông chết, nỗi đau được cảm thấy, nỗi khổ, đau đớn được cảm thấy bởi người bạn tình kia, người bị bỏ lại sau, không chỉ là ai đó đã chết. Đó là vì bây giờ người đó sẽ không bao giờ là toàn thể. Đó là vì bây giờ một phần của con người người đó bị phá huỷ hoàn toàn, toàn bộ. Bây giờ sẽ tồn tại hố đen trong con người của người đó, vực thẳm, và trống rỗng. Khi người yêu chết đi, cái gì đó sâu bên trong bạn cũng chết. Các bạn đã trở nên cùng nhau thế; cuộc sống của các bạn đã không còn tách rời, nó đã chờm lấp lên nhau. Các bạn đã ở trong hai thân thể, nhưng các bạn trở thành một hồn — đó là nghĩa của yêu.
Khi cùng điều này xảy ra với toàn thể sự tồn tại — rằng bạn bắt đầu cảm thấy rằng bạn không tách rời, các biên giới của bạn chờm lấp; không chỉ các biên giới của bạn chờm lấp, các trung tâm của bạn chờm lấp; rằng trung tâm của bạn là trung tâm của thế giới nữa, rằng trung tâm của thế giới là trung tâm của bạn nữa — trong cực lạc đó của tính một là hương thơm được gọi là yêu.
Từ “Con đường của Yêu”, Ch.9
