Logic của sự sống là rất kì lạ. Bạn không bao giờ có thể nói được bất kì cái gì về nó. Có một qui tắc logic thêm nữa, điều sẽ cho phép bạn hiểu Lão Tử, và đó là: Bạn bao giờ cũng bị hấp dẫn và bị ảnh hưởng bởi cái đối lập. Như nó xảy ra trong dục, nó cũng xảy ra trong mọi thứ khác như vậy. Bạn bao giờ cũng bị hấp dẫn tới ai đó chính là người đối lập của bạn. Điều này là điều rất nguy hiểm nhưng điều này là điều xảy ra.
Mahavira là người bạo dạn hơn người bạo dạn nhất. Do đó ông ấy đã được cho cái tên, ‘Mahavira’. Tên thực của ông ấy là Vardhman. Dũng cảm của ông ấy không có điều tương đương – đây là sự kiện. Điều người hèn nhất trong mọi người sẽ trở thành tín đồ của ông ấy, là cái gì đó mà không thể được tưởng tượng ra! Nhưng nó là vậy đấy – bao giờ cũng thế. Chỉ người hèn bị hấp dẫn bởi dũng cảm. Người bạo dạn không bao giờ bị hấp dẫn bởi dũng cảm; và tại sao họ phải là vậy? Nếu người đó bạo dạn, thì sao? Nhưng người hèn sẽ tìm thấy sự đáp ứng cho mơ ước của anh ta. Anh ta sẽ muốn là bạo dạn nhưng anh thể không thể thế được. Anh ta đã tìm thấy lí tưởng của mình. Bây giờ ít nhất anh ta có thể chạm chân người đó! Anh ta có thể ca ngợi người đó, hoan nghênh người đó!
Thế thì điều này trở thành lí tưởng của họ vì bên trong họ che giấu người tuyệt đối là cái đối lập. Bây giờ người như vậy tụ tập lại và họ tạo ra khó khăn. Điều đó bao giờ cũng xảy ra như vậy. Chúng ta bị hấp dẫn bởi cái đối lập. Lí do tại sao chúng ta bị hấp dẫn là chính cái đối lập của điều chúng ta đang là. Về sau trên những người bị ảnh hưởng này hình thành nên các tổ chức và giáo phái. Thế rồi họ sẽ thay đổi mọi văn bản về các phát biểu của thầy và diễn giải lại chúng tương ứng theo điều phù hợp với họ. Thế thì mọi thứ trở thành khác – rất khác.
Nếu chúng ta nhớ trong tâm trí xu hướng này của lịch sử, có lẽ chúng ta có khả năng cảnh báo cho con người phải cẩn thận khi con người bước đi. Ngày nay các nhà tâm lí nói rằng khi đàn ông bị hấp dẫn tới đàn bà, anh ta bị hấp dẫn bởi những phẩm chất đó trong cô ấy mà anh ta không có. Đàn bà cũng bị hấp dẫn bởi cùng lí do. Chúng ta bị ảnh hưởng bởi cái mà chúng ta không có và không bao giờ bị ảnh hưởng bởi cái chúng ta có; vì cái đó chúng ta đã có rồi. Tương phản về phẩm chất càng lớn, hấp dẫn càng lớn; lãng mạn càng lớn. Tuy nhiên sau hôn nhân những việc mâu thuẫn này và các phẩm chất đối lập là cơ sở của mọi chia rẽ. Đây là khó khăn.
Do đó các nhà tâm lí nói rằng tình yêu trước hôn nhân càng lớn, thảm hoạ nó dẫn tới về sau càng lớn. Yêu ngụ ý hấp dẫn của các cái đối lập. Đàn ông cứng rắn nhất bị hấp dẫn tới đàn bà tinh tế nhất; nhưng khi hai người này ở cùng nhau, họ chẳng có gì chung. Thế thì phiền phức bắt đầu. Người rất trí tuệ không bao giờ có thể bị hấp dẫn tới đàn bà trí tuệ. Anh ta sẽ tìm ra người đàn bà không có dấu vết của thông minh. Nhưng thế thì khó khăn bắt đầu; vì khi họ ở cùng nhau không có giao tiếp giữa hai người này!
Bây giờ không ai có thể bị đổ lỗi về điều này. Mọi phiền phức này là vì qui tắc của các cái đối lập trong sự sống. Chúng ta bị hấp dẫn bởi người đối lập nhưng chúng ta không thể sống cùng người đối lập. Cho nên phiền phức tối thượng của chúng ta là: Chúng ta không thể sống cùng người mà chúng ta bị hấp dẫn tới và chúng ta không bao giờ bị ảnh hưởng hay bị hấp dẫn bởi người chúng ta sống cùng. Do đó mọi người của thời xưa đã rất láu lỉnh. Họ nói. “Lấy người này, yêu người khác.” Đừng cố làm cả hai điều này cùng nhau. Lấy một người mà với người đó bạn có thể sống và yêu người mà bạn bị hấp dẫn tới.
Bây giờ các nhà tư tưởng của Mĩ cảm thấy rằng nếu nước Mĩ định được cứu vớt, tinh ranh cổ đại này sẽ phải được viện tới lần nữa. Người Mĩ tin rằng người ta phải lấy người chúng ta yêu. Đây là điều tuyệt vời nhưng nó không thể hiện hữu được, vì yêu bao giờ cũng xảy ra giữa những người đối lập và bạn không thể sống được cùng với người đối lập. Thế thì chính các phẩm chất mà đã hấp dẫn trở thành nguyên nhân của chia rẽ và bạn thấy không thể nào điều chỉnh được bản thân bạn.
Như điều đó xảy ra giữa chồng và vợ, điều đó xảy ra giữa thầy và đệ tử nữa. Đây cũng là sự lãng mạn lớn! Mọi người tới do bị hấp dẫn bởi người đối lập, thế rồi thấy khó ở lại. Do đó rất khó sống cùng với thầy sống. Thầy chết không đặt ra vấn đề gì vì trong sự không hiện diện của thầy bạn có thể làm điều bạn thích.
Bây giờ Jesus đã nói “Nếu một người tát má này của ông, chìa má kia ra cho người đó,” nhưng nhiều người đã từng bị giết nhân danh Ki tô giáo là không thể nghĩ được! Lí do là gì? Làm sao những người như vậy có thể tụ tập quanh một người như Jesus? Những người ác tụ tập quanh ông ấy, những người đã giết mọi người để dạy cho họ rằng nếu một người tát bạn vào má phải, chìa má trái ra cho người đó. Họ đã giết hàng nghìn người với cái cớ lan truyền thông điệp của Jesus.
Những mâu thuẫn như vậy xảy ra. Cho nên Mohammed hay Krishna không có tính lấn tới. Ngay khi đại dương cảm nhận mở ra trước người như Mohammed hay Krishna, cánh cửa tới ý thức nữ mở ra bên trong họ. Nghĩa của ý thức nữ chỉ là thế này rằng trong khoảnh khắc đó người ta không lấn tới sự tồn tại, thay vào đó, người đó trở nên cảm nhận hướng tới dòng chảy của sự tồn tại. Người đó trở thành bụng mẹ và sẵn sàng chứa sự tồn tại bên trong bản thân mình. Người đó bắt đầu chấp nhận và dừng mọi chống cự. Trạng thái của người đó trở thành một của tính chấp nhận toàn bộ. Sự sẵn lòng này, sẵn lòng toàn bộ này, là đặc trưng của ý thức nữ.
Một câu hỏi cuối cùng: Một người bạn đã hỏi một câu hỏi nhỏ.
Câu hỏi 6
Câu hỏi là: Người thông thường có thể có được năng lực vô ngã không?
Từ câu hỏi của bạn đó dường như là người bình thường không thể nào có được điều đó, trong khi sự kiện là rất khó cho người không bình thường đạt tới vô ngã. Chính nghĩa của người không bình thường là tính bản ngã. Nhưng điều đó không được đạt tới bởi người bình thường. Nó được đạt tới bởi người bình thường phi thường. Người bình thường, tôi gọi một người là bình thường là người nói chung được thấy là bình thường nhưng cũng là người không coi bản thân mình là bình thường. Tôi gọi một người là bình thường phi thường là người cho dù toàn thế giới coi người đó là phi thường, vẫn coi bản thân mình là bình thường.
Tôi đã du hành khắp nước trong 10-12 năm và đã gặp hàng nghìn người. Nhiều người trong số họ tới và nói với tôi rằng điều tôi đã nói chắc sẽ không được người bình thường hiểu. Thế rồi tôi hỏi người này liệu người đó có hiểu không và người đó luôn luôn nói người đó đã hiểu nhưng người đó chắc chắn người bình thường sẽ không hiểu. Thế rồi tôi bảo người đó rằng đã nhiều năm tôi đã đi đây đó và không một lần nào người bình thường tới, người nói mình đã không hiểu, rằng người đó là người bình thường. Tôi đề nghị anh ta mang tới người bình thường để cho tôi có thể gặp người đó!
Không người nào coi bản thân mình là bình thường. Mọi người coi bản thân mình là phi thường. Đây là bản ngã. Nếu một người biết và chấp nhận bản thân mình là bình thường, bản ngã sẽ rời bỏ người đó. Mọi người đều là bình thường.
Mọi người là bình thường, không ai là phi thường. Duy nhất một người có thể được gọi là phi thường – người trở nên nhận biết về tính bình thường của mình. Tâm trí chúng ta từ chối tin rằng chúng ta là bình thường. Theo cả nghìn cách chúng ta cố đảm bảo cho bản thân chúng ta rằng không có ai như chúng ta, không bao giờ có thể có. Chúng ta không bao giờ cố giải thích cho bản thân chúng ta, làm sao chúng ta đã đạt tới kết luận này. Cái gì là phẩm chất, cái gì là đặc biệt thế, phân biệt thế về chúng ta? Chẳng cái gì – nhưng tâm trí từ chối tin vì ngay khi tôi chấp nhận sự kiện này, cuộc hành trình đi lên dừng lại.
Có lí do đằng sau việc tôi coi bản thân tôi là phi thường. Khi tôi coi bản thân tôi là phi thường thế thì chỗ của tôi, địa vị của tôi và mọi thứ xung quanh đều trở thành không xứng đáng với tôi. Chỗ đúng của tôi là ở trên chứ không phải chỗ tôi đang ở. Thế giới không biết điều này và tạo ra những vật chướng ngại bằng không thì tôi chắc đã đạt tới chỗ mà tôi thuộc vào. Tôi sẽ không mãn nguyện chừng nào tôi chưa đạt tới chỗ đúng của tôi. Nhưng tôi sẽ không bao giờ đạt tới chỗ đúng này vì lí do đơn giản là bất kì chỗ nào tôi đạt tới, chỗ đó sẽ trở thành bình thường và chỗ phi thường của tôi sẽ dịch đi cao xa hơn! Bản ngã có thể vươn dậy chỉ khi nó tin rằng chỗ đúng của nó là lên cao hơn chứ không xuống thấp. Đây là hoá học của chuyến bay của bản ngã.
Lão Tử nói rằng nếu bạn mà biết chắc chắn và chấp nhận sự kiện rằng bạn là bình thường, bạn là không ai cả, là hư không, bạn sẽ không cố vươn lên ngay khi ý nghĩ về bình thường lan toả khắp tâm trí. Bạn sẽ bắt đầu cảm thấy rằng có lẽ bạn không xứng đáng với chỗ bạn đang đứng, có lẽ bạn đang phạm phải sự thái quá. Thế thì bạn bắt đầu bước lùi lại, lùi lại cho tới khi bạn đạt tới chỗ bạn không còn có thể lùi thêm nữa. Bạn sẽ đạt tới chỗ mà không ai muốn chiếm, chỗ mà không ai ghen tị với vị trí của bạn và không ai đẩy bạn ra khỏi nó. Lão Tử nói, “Thế thì chính ngày đó ông đạt tới sự sống phi thường.”
Nếu Thượng đế không được đạt tới bởi ngay cả một người như thế, người đã trở thành khiêm tốn thế, vậy thì mọi việc nói về Thượng đế đều không là gì ngoài rác rưởi. Nếu ngay cả người như vậy, người đã trở thành rỗng thế, mà không ôm giữ sự hoàn hảo, thế thì hoàn hảo không bao giờ có thể bị ôm giữ. Đừng nghĩ làm sao người thường có thể nỗ lực để trở thành vô ngã. Mọi người đều là bình thường và mọi người đều có thể làm điều đó. Nhưng từng người trong chúng ta đều ở dưới ảo tưởng rằng mình là phi thường. Ảo tưởng này phải bị phá vỡ.
Và Lão Tử không cổ vũ bạn phá vỡ ảo tưởng này. Ông ấy chỉ nói nếu bạn không phá nó, bạn sẽ khổ. Bạn không muốn khổ nhưng bạn chăm sóc cho các bệnh của bạn vì sợ rằng chúng rời bỏ bạn. Thế thì bạn khổ và thế thì bạn đi quanh than vãn bạn khổ làm sao! Chúng ta không được chuẩn bị để bỏ mọi thứ gây phiền phức cho chúng ta. Cái nút bản ngã là căn nguyên của mọi nỗi khổ của chúng ta. Biết bản thân người ta là người thường nhất trong những người thường là việc chữa khỏi cho mọi ốm bệnh.
Thử thực nghiệm này đi. Trở thành bình thường trong hai mươi bốn giờ. Chỉ để một ý nghĩ ở bên trong bạn trong hai mươi bốn giờ này rằng tôi là người bình thường. Tôi không là gì cả. Sau hai mươi bốn giờ này bạn sẽ không bao giờ muốn là phi thường lần nữa. Thoáng nhìn phúc lạc mà bạn sẽ có được trong tính bình thường này chắc sẽ là thoáng nhìn bên ngoài tưởng tượng của bạn. Thoáng nhìn này bao giờ cũng sẵn có cho chúng ta nhưng chúng ta cứng nhắc với kiêu ngạo của chúng ta về là phi thường, đặc biệt! Làm sao chúng ta có thể trải nghiệm chớp nhoáng vui vẻ này khi chúng ta ngồi với mọi cửa ra vào và cửa sổ đóng kín? Bước xuống khỏi ngai vàng của bạn đi. Điều huyền bí của sự sống không thể được bộc lộ ra trên ngai mạ vàng của bản ngã. Điều được đạt tới trên con đường gồ ghề và bụi bặm bình thường không bao giờ có thể được đạt tới trên các đỉnh mạ vàng của bản ngã.
Từ “Con đường Đạo”, T.2, Ch.22 Lão Tử là hữu dụng nhất trong hiện trạng thế giới
