Người làm – Nhân chứng

Mãi cho tới ba trăm năm trước đây không ai biết rằng máu bên trong thân thể chuyển động. Người đầu tiên đề nghị rằng máu tuần hoàn đã phải ra toà và xin lỗi. Họ nói, “Ông đang nói điều vô nghĩa gì vậy? Làm sao máu có thể tuần hoàn được? Nó chỉ có đó thôi” – bởi vì, sau rốt, chẳng ai có thể cảm thấy máu mình tuần hoàn cả.

Mãi cho tới ba trăm năm trước đây, không ai trên thế giới biết rằng máu tuần hoàn. Nhưng nó quả tuần hoàn thật, và bạn không làm điều đó. Bạn không thể cảm thấy việc tuần hoàn. Theo cùng cách đó, việc thở của bạn xảy ra và bạn không làm nó. Chừng nào mà nó xảy ra, nó xảy ra; khoảnh khắc nó không xảy ra, nó không xảy ra. Thế thì bạn không thể lấy thêm một hơi thở nữa được. Nhưng bạn cư xử liên tục như bạn là người làm, ngay cả việc thở của bạn, và bạn nói, “Tôi đang hít vào, tôi đang thở ra. Tôi đang làm nó.”

Nếu bạn nhìn sâu vào trong cuộc sống, thế thì bạn sẽ thấy rằng toàn thể cuộc sống đều đang xảy ra theo cách riêng của nó, giống như việc thở, và bạn không phải là người làm trong nó. Bạn thậm chí không phải là người làm cho điều cơ sở như việc thở của bạn, mà không có nó bạn sẽ thậm chí không sống được vài phút – và bạn quan niệm rằng bạn là người làm cho mọi thứ sao? Bạn có gây ra cơn đói không? – không, nó tới theo cách riêng của nó. Bạn có làm cho yêu xảy ra không? – không, nó xảy ra và bạn thấy bản thân mình trong nó. Bạn có gây ra hận thù không? – không, nó xảy ra và bạn thấy bản thân mình trong nó. Bạn có gây ra giận không? – nó tới và bạn ở trong nó. Nếu bạn đi đúng đắn vào trong hành động trong cuộc sống của mình, bạn sẽ thấy rằng trong tất cả chúng, quan điểm này, rằng bạn là người làm, là ảo tưởng – có lẽ là ảo tưởng duy nhất có đó: ảo tưởng chính, ảo tưởng duy nhất. Tất cả các ảo tưởng khác đều chỉ là cành và lá của ảo tưởng này.

Chính người làm này là điều chúng ta gọi là “bản ngã.” Nó là ảo tưởng của bạn. Thế thì bất kì lâu đài nào bạn xây lên dựa trên ảo tưởng này tất cả đều sẽ là ảo tưởng; chúng sẽ không có sự tồn tại nào của riêng chúng ở đâu cả. Nhưng một khi bạn đã chấp nhận nền tảng giả, bạn sẽ không khó khăn gì xây dựng lên lâu đài giả. Thế giới của bạn về danh vọng và uy tín, về thành công và giả vờ – tất cả nó đều nảy sinh quanh ảo tưởng này về người làm.

Nhưng nếu bạn có hiểu biết đúng về cuộc sống, bạn sẽ biết rằng bạn không là người làm. Thế thì bạn là gì, nếu không phải là người làm? Bạn là gì nếu cảm giác này về việc là người làm rơi mất đi? Thế thì bạn sẽ biết rằng bạn là nhân chứng.

Nếu bạn đã rơi vào yêu với ai đó, bạn chỉ là nhân chứng thôi – nhân chứng cho sự kiện là có cái gì đó bên trong bạn và cái gì đó bên trong người kia, và sự hấp dẫn lẫn nhau giữa hai người này đã xảy ra. Bạn là nhân chứng duy nhất cho sự kiện này. Bạn cần nhớ rằng hiện tượng này đang xảy ra theo cách riêng của nó, và nó là việc xảy ra tự nhiên như khi sắt bị hút tới nam châm. Nam châm không làm nỗ lực nào để hút, mà sắt cũng không làm nỗ lực nào để bị hút. Chính bản chất của nam châm là hút và bản chất của sắt là bị hút. Đây là việc xảy ra thuần khiết, không ai làm điều đó.

Nếu nam châm mà là người, nó sẽ nói, “Tôi đã hút sắt đấy.” Nó chắc chắn sẽ nói điều này! Và nó sẽ giữ ghi chép về các kiểu sắt khác nhau mà nó đã hút về bản thân nó, và bao nhiêu lần, và loại mạt sắt nào bị hút vào cùng lúc. Nếu mạt sắt mà là người chúng cũng sẽ nhận công trạng: chúng sẽ khoe khoang về bao nhiêu nam châm mà chúng đã ở gần hay chúng đã được hút tới. Chúng cũng giữ ghi chép chứ. Chúng ta biết rằng chẳng có gì làm việc hút và chẳng có gì ở việc bị hút như một hành động có chủ định. Nam châm có đó, từ trường có đó. Nó có từ trường, đó là bản tính của nó. Cũng như sắt có tính chất của nó, nam châm có từ trường. Sắt cũng có trường của nó, và hiện tượng xảy ra giữa hai trường này được gọi là lực hút. Không có người làm trong đó. Nếu người đàn bà trở nên bị hút về người đàn ông hay nếu người đàn ông trở nên bị hút về người đàn bà, đó là cùng hiện tượng “từ trường” vậy thôi. Sự hút giữa nam và nữ là cùng một loại lực hút từ.

Bạn có thể hỏi, “Tại sao lại có việc loại sắt nào đó bị hút về chỉ mỗi nam châm nào đó?” – tại sao đàn ông nào đó bị hút về chỉ đàn bà nào đó, tại sao đàn bà nào đó bị hút về chỉ đàn ông nào đó? Nếu bạn đi sâu vào nó bạn sẽ phát hiện ra rằng điều này nữa cũng phải thực hiện với bản tính của đàn ông và đàn bà.

Đừng bao giờ nói rằng bạn yêu ai đó. Yêu không phải là hành động. Nó sẽ hệt như nam châm nói, “Tôi hút sắt đấy,” hay như sắt nói, “Tôi đi tới nam châm.” Nhưng bạn nghĩ bạn là người làm trong yêu của mình nữa. Yêu, ghét, giận, chúng tất cả vận hành như thở, theo cách riêng của chúng.

Nếu cuộc sống của bạn bắt đầu với bạn dường như nó là việc xảy ra, theo cách riêng của nó, cũng giống như việc thở, thế thì người thấy điều này là nhân chứng đấy. Khi bạn thấy toàn thể cái mạng ảo tưởng đang xảy ra quanh bạn; khi bạn quan sát tất cả nó, biết tất cả nó và vẫn còn ở trung tâm của toàn bộ trò chơi mà không có cảm giác về “tôi” ở đâu cả; khi bạn chỉ biết và đứng xa khỏi cái “tôi”; khi bạn chỉ là người biết, chỉ là nhân chứng; chỉ thế thì bạn mới đạt tới điểm bên trong bản thân bạn mà không phải là một phần của thế giới này. Người làm là một phần của thế giới này, nhân chứng ở bên ngoài nó.

Phẩm chất của nhân chứng này là tâm thức, tâm thức thuần khiết. Việc biết thuần khiết là đặc trưng của tâm thức. Cũng như đặc trưng của gương là ở chỗ nó phản xạ bất kì cái gì tới trước nó, đặc trưng của nhân chứng là ở chỗ nó nhận biết bất kì cái gì tới trước nó. Nhận biết là đặc trưng của nó.

Bạn có thể hiểu điều đó theo cách này: phim trong máy chụp ảnh cũng nhận hình ảnh, hệt như gương nhận ảnh. Nhưng có khác biệt giữa gương và phim – phim không chỉ nhận ảnh, ảnh cũng còn được ghi khắc vào phim. Gương nhận dấu vết nhưng nó không giữ dấu vết. Khi đối thể đi xa, việc phản xạ cũng đi xa và gương lại trống rỗng, tự do phản xạ, không bị rối loạn. Không phải là trước hết phim hình thành nên ảnh trên bản thân nó và về sau mới được ghi khắc vào nó. Không, khoảnh khắc ảnh hình thành, nó cũng được giữ lại. Với gương, không phải chỉ khi đối thể đi xa thì gương mới trở nên trống rỗng, không. Ngay cả khi đối thể ở trước gương và sự phản xạ của nó là ở trong gương, gương vẫn trống rỗng. Nếu nó mà không thế, nó không thể nào trở thành trống rỗng cho phản xạ chỉ bởi vì đối thể đã bị loại bỏ.

Cảm giác về việc làm là hệt như việc là phim: bất kì điều gì bạn làm, bạn lập tức giữ lại nó và bạn trở nên bị vướng mắc vào trong nó. Việc chứng kiến giống như gương: mọi thứ được phản xạ trong gương, hình ảnh tạo nên trên nó, có việc biết, phản xạ xảy ra, có cảm nhận – nhưng không có gì được giữ lại. Hiện tượng giữ lại, duy trì cái xảy ra giữa phim và đối thể, được gọi là “tôi.” “Tôi” là cái tên cho tổng số tất cả những cái mà phim đã giữ lại và đã ghi khắc lại.

Không “tôi” nào có thể hình thành trong gương, bởi vì gương không thể nào giữ lại được cái gì. Vật rời đi xa và gương trở thành trống rỗng, vật khác tới trước nó và đi xa, và gương lại trống rỗng. Gương không tích luỹ của cải, cái tạo ra cảm giác về tôi đây.

Nhân chứng không tạo ra “tôi.” Do đó, vào ngày bạn bắt đầu kinh nghiệm nhân chứng, kinh nghiệm của bạn về bản thân mình như “tôi” sẽ đi tới chấm dứt. Hiểu điều đó theo cách này: nếu kinh nghiệm về bản thân bạn như “tôi” mà đi tới chấm dứt thì kinh nghiệm về bản thân bạn như nhân chứng sẽ bắt đầu. Chừng nào mà cái “tôi” của bạn phát triển, biết rằng bạn vẫn cảm thấy bạn là người làm – bạn đã không tạo ra tiếp xúc nào với nhân chứng.

Nhân chứng là thuần khiết trong từng khoảnh khắc – trong từng khoảnh khắc! Đây là lí do tại sao nhân chứng không thể tích luỹ loại tù túng nào bởi vì hành động của bạn. Nhân chứng không trở nên bị gắn bó hay bị dính vào bất kì cái gì, nó liên tục đi qua. Nhân chứng không mê mải trong cuộc sống, nó chỉ quan sát cuộc sống. Nhân chứng không bị dính líu vào cuộc sống, nó chỉ đi qua cuộc sống.

Từ “Chuyến bay của một mình tới một mình”